Tôi thuộc mẫu người “Hát hay không bằng hay hát”. Từ nhỏ đã thích ca hát, líu lo suốt ngày, trưa nào cũng nôn nao chờ nghe chương trình ca nhạc của đài phát thanh Huế, toàn ca sĩ gạo cội như Thái Thanh, Minh Trang, Thúy Nga, Anh Ngọc… Tôi lười biếng học bài nhưng lại siêng nhẩm theo lời bài hát, thuộc rất nhanh, nghe qua một lần là thuộc giai điệu, nghe lần thứ hai thì thuộc lời luôn. Từ lời hát hồn nhiên tươi sáng… Đoàn người tưng bừng về trong cơn gió, hồn như đám mây trắng lửng lơ, giang hồ không bờ không bến đẹp như kiếp bô –hê –miên… (Con Đường Vui –Lê Vy) đến lời tình yêu nồng nàn đắm say… Hãy trả lời lòng anh mấy câu, tình duyên với em trong kiếp nào, xuân còn thắm tươi, anh còn mong chờ, ái ân kẻo tàn ngày mơ… (Mộng Chiều Xuân –Ngọc Bích), cả những lời than khóc ủy mị…Hồn thu tới nơi đây gieo buồn lây, lòng vắng muôn bề không liếp che gió về, ai nức nở thương đời châu buông mau dương thế bao la sầu… (Giọt Mưa Thu –Đặng Thế Phong), tôi hát như con vẹt, hoàn toàn không hiểu nội dung ca từ.
Năm 1954, tôi giã từ Huế theo gia đình vào Đà Nẵng lập nghiệp, nơi đây, phong trào Văn Nghệ phát triển rất mạnh mẽ, khiến cho niềm đam mê ca hát của tôi càng được dịp dâng cao như sóng triều. Hồi đó, Ty Thông Tin Đà Nẵng hoạt động rất hăng say. Tuần nào cũng có chương trình phát thanh của các công sở trong thành phố trên mọi lãnh vực: Nông Nghiệp, Thuế Vụ, Thủy Lâm… Xen giữa những bài diễn thuyết, những bản báo cáo khô khan, là một chương trình văn nghệ khá xôm tụ được diễn ra trên cái balcon nhỏ xíu nhìn xuống một khoảng đất rộng được gọi là vườn hoa Diên Hồng (mặc dù đốt đuốc cũng không tìm thấy một bông hoa nào). Ca sĩ nghiệp dư là các cô chú công nhân viên và lũ nhóc “cây nhà lá vườn” chúng tôi. Tuy hát không hay nhưng nhờ thời đó, nhạc phẩm nào cũng tươi vui, cũng rộn ràng cuốn hút như Ô Mê Ly, Trường Làng Tôi, Bánh Xe Lãng Tử, Reo Vang Bình Minh, Ly Rượu Mừng… nên mỗi cuối tuần, các “fan” đứng chật cả vườn hoa, vỗ tay đến rát bỏng. Một số bài hát mang tâm sự buồn, nói lên nỗi lòng “kẻ ở người đi” như Chuyến Đò Vĩ Tuyến, Hận Ly Hương, Bắc Một Nhịp Cầu, Xuân Tha Hương… cũng được phổ biến rộng rãi, hay nhất là bài Hướng Về Hà Nội của Hoàng Dương đã làm rung động biết bao trái tim người yêu nhạc.
Hội chợ diễn ra khắp nơi. Các gian hàng buôn bán, các khu vui chơi mở nhạc hết volume từ sáng đến tối, nhiều bài hát rất hay như Khúc Ca Ngày Mùa, Nhạc Rừng Khuya, Vui Đời Nghệ Sĩ, Bức Họa Đồng Quê… làm không khí càng tưng bừng rộn rã. Đặc biệt đôi song ca Ngọc Cẩm –Nguyễn Hữu Thiết hát lui hát tới bài Gạo Trắng Trăng Thanh, Trăng Rụng Xuống Cầu… Vì đâu ô hay sao trăng rụng xuống cầu???... khiến ai đi hội chợ cũng nghe đến thuộc nằm lòng. Nhạc “chế” bắt đầu xuất hiện, lâu quá tôi chỉ còn nhớ vài bài như trong Gạo Trắng Trăng Thanh có câu Ai đang đi trên đường đê tai lắng nghe muôn câu hò đê mê… thì bị sửa thành Ai đang đi trên cầu Bông rớt xuống sông ướt cái quần nylon…, bài Nhạc Rừng Khuya có câu Nhạc đêm tàn hòa cùng rừng cây trầm lắng…thì hóa thành Mặt xấu òm mà còn làm duyên làm dáng…, hay trong bài Trăng Sáng Trong Làng Đêm nay trăng sáng soi làng tôi một vài cô thôn nữ xay lúa cho ngày mai, vầng trăng soi sáng trên đầu thôn, bên ven hồ mờ thắm… thì được hát trong các kỳ thi Em ơi em cứ yêu thầy đi mặc dù thầy xấu xí, em cứ yêu thầy đi, một mai em có vô trường thi, em lo gì trợt gót…
Mấy ông bầu Sô ở Sài Gòn cũng bay ra Đà Nẵng tổ chức Đại Nhạc Hội và tôi thường không bỏ sót đêm nào. Thích nhất là xem Túy Phượng vừa hát vừa nhảy bài Mambo Italiano và nghe Cao Thái ca bài Mexico hay nhức tim. Hồi đó không có nhiều nhóm tam ca tứ ca như bây giờ, chỉ có ban hợp ca Thăng Long (Thái Thanh, Thái Hằng, Hoài Trung, Hoài Bắc) rất điêu luyện với những bài Sáng Rừng, Ra Đi Khi Trời Vừa Sáng, Đoàn Lữ Nhạc, Hội Trùng Dương…, ban hợp ca Hạc Thành (Nhật Bằng, Nhật Phượng, Thể Tần, Hồng Hảo) tan rã rất sớm, ban tam ca Sao Băng gồm 3 anh chàng Duy Mỹ, Phương Đại, Thanh Phong, hát không hay nhưng được cái cao ráo đẹp trai, sáng sân khấu nên khán giả ủng hộ nhiệt tình.
Nhớ năm học đệ tam, tôi được xem một chương trình nhạc thính phòng gồm những tình khúc nước ngoài được các nhạc sĩ Phạm Duy, Phạm Đình Chương… viết lời Việt như Giòng Sông Xanh, Sóng Nước Biếc, Khúc Hát Thanh Xuân, Chủ Nhật Buồn… và được hát bởi những giọng ca nổi tiếng như Bạch Yến, Thái Thanh, Khánh Ngọc… tuyệt vời đến nỗi tôi ra ngẩn vào ngơ suốt một ngày, học bài không thuộc, làm bài không xong. Rồi nhớ năm thi đậu bán phần, được thưởng một chuyến đi Sài Gòn, ngồi trên máy bay, nơi tôi nghĩ đến nhiều nhất là… các phòng trà với bao nỗi háo hức chờ mong, phen này phải xem tận mắt các thần tượng bằng xương bằng thịt thay vì nghe họ hát trên đài phát thanh. Suốt một tuần ở Sài Gòn, cả bảy đêm tôi đều có mặt khắp các phòng trà Đêm Mầu Hồng, Queen Bee, Anh Vũ… để say sưa thả hồn bay bổng theo tiếng hát của các ca sĩ trứ danh Thái Thanh, Lệ Thu, Khánh Ly, Jo Marcel… đặc biệt là chương trình ca múa nhạc ở Maxim’s do nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ làm đạo diễn. Nơi đây, sân khấu rực rỡ hoành tráng, ca sĩ hát có múa minh họa, nghệ sĩ múa đẹp như tiên… thích nhất là vở nhạc kịch “Bạch Tuyết và 7 chú lùn” do ca sĩ Bạch Yến đóng vai Bạch Tuyết, khuôn mặt xinh tươi, chiếc áo đầm trắng lả lướt xoay tròn, giọng hát ngọt ngào điêu luyện… khiến ai được xem một lần khó thể nào quên.
Có rất nhiều dòng nhạc, từ dân ca đến nhạc trẻ, nhạc thính phòng… khán giả có nhiều tầng lớp, “gu” thưởng thức nhạc cũng khác nhau, trăm hoa đua nở rộn ràng. Vườn nào cũng có hoa đẹp, ca sĩ không thượng vàng hạ cám như bây giờ, mà ai hát cũng hay, cũng có chất giọng riêng… Lúc bấy giờ chưa có băng cassette, càng chưa có Ti Vi, dĩa nhựa cũng hiếm hoi, lâu lâu mới phát hành một vài dĩa khiến những người thích nghe nhạc như tôi chỉ biết làm bạn với cái Radio to đùng, bắt đài Sài Gòn thường bị nhiễu sóng, nhưng vẫn trung thành với các chương trình ca nhạc như Dạ Hương, Tiếng Thời Gian, Tiếng Tơ Đồng…
Nhiều nhạc sĩ trẻ nổi lên bởi một loạt ca khúc được khán thính giả nhiệt tình đón nhận như Trịnh Công Sơn, Trúc Phương, Vũ Thành An, Từ Công Phụng, Cung Tiến, Lâm Tuyền… thích nhất là nhạc Văn Phụng, ca từ hay, giai điệu tươi đẹp và rất tình tứ như Yêu Và Mơ, Tiếng Hát Với Cung Đàn… Nhiều ca sĩ bỗng trở thành hiện tượng khi gặp một bài phù hợp với chất giọng của mình như Thanh Thúy (Ướt Mi –Trịnh Công Sơn), Phương Dung (Nỗi Buồn Gác Trọ –Trúc Phương), Bạch Yến (Đêm Đông –Nguyễn Văn Thương), riêng Nhật Trường tự hát nhạc của mình (Trần Thiện Thanh), phần lớn nội dung ca ngợi lính như Tuyết Trắng, Rừng Lá Thấp… khiến mấy cô có người yêu đi lính cảm thấy như viết riêng cho mình nên càng có cảm tình với anh ca sĩ này.
Từ năm 1960, xuất hiện dòng nhạc chiêu hồi, bài Ngày Về của Hoàng Giác được chọn làm nhạc hiệu của chương trình trên Đài Phát Thanh, trên Truyền Hình Tung cánh chim tìm về tổ ấm, nơi sống bao ngày giờ đằm thắm… nghe rất thấm thía, có nhiều bài viết theo đơn đặt hàng nhưng thật xúc động như Em Chờ Anh Trở Lại (Hoàng Nguyên), Từ Đó Em Buồn (Trần Thiện Thanh), Xa Vắng (Y Vân)…
Nhiều “lò” đào tạo ca sĩ ra đời, tôi chỉ nhớ vài địa chỉ như “lò” Phạm Đình Sĩ (anh của nhạc sĩ Phạm Đình Chương) gồm các ca sĩ như Mai Hân, Mai Hương, Bích Thủy, Quốc Thắng…, “lò” Nguyễn Đức gồm những ca sĩ mang chữ “Phương” phía trước tên như Phương Hồng Hạnh, Phương Hồng Quế, Phương Hoài Tâm…, “lò” Tùng Lâm gồm những ca sĩ mang chữ “Trang” như Trang Kim Yến, Trang Thanh Lan… Tất cả các cô đều xinh đẹp, hát hay, nên khi có cơ hội lên đài Truyền Hình, tên tuổi các cô càng được nhiều người hâm mộ.
Và còn nhiều, nhiều nữa… nhưng lớp bụi thời gian đã xóa mờ ký ức, thêm vào đó, tuổi già khiến đầu óc mơ mơ hồ hồ, có những bài hát thuộc lời nhưng quên mất tựa đề. Nhớ mãi một kỷ niệm đẹp thời niên thiếu, đó là đêm lửa trại năm tôi học lớp đệ lục trường Phan Châu Trinh Đà Nẵng (1958 -1959). Giữa phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ, bên ánh lửa bập bùng, chúng tôi đã nắm tay nhau, hát những lời rất phóng khoáng… Lửa hồng cháy, cháy trong đêm dài, lửa là hồn trai soi vào đêm vui, ta còn vui mãi… Bập bùng trước mắt là ánh lửa soi, chập chùng sau lưng là non là núi, lửa hồng ơi. Đời người thanh niên là ánh lửa soi, lửa đời đốt cháy buồn bã sầu ai… Bây giờ muốn nghe lại bài hát này nhưng không nhớ tên bài hát. Tôi đã nhờ cô học trò phụ trách trang nhạc yêu cầu trên website của trường, nhưng em trả lời: “Phải biết tên bài mới tìm được cô ơi.”
Trong nhóm thân hữu a2a, có nhiều anh chị
hát hay, đàn giỏi, biết rất nhiều về nhạc, có ai nhớ tên bài hát này,
nhắc cho Thùy An với. Cám ơn lắm lắm.
8/ 2/ 2011
T.A
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét