MÙA XUÂN ĐI QUA - Đỗ thị Hồng Liên

Mùa xuân, những vòm trời bỗng dưng mở ra bát ngát, nơi những hành lang chạy dài thoải mái, gió mùa thổi hương trên ấy. Những nhịp guốc vẫn khua đều mỗi ngày cho đến một hôm nào đó đổi thay. Mùa xuân đến, và ngôi trường rất đỗi lặng thinh.

Trời vẫn còn sớm với một chút sương mơ nơi ngọn lá từ trên cao nhìn xuống. Màu xanh lá non ngon mắt làm sao. Tà áo mỏng đang bay của Hạ cũng có màu xanh như thế. Hạ có cảm tưởng như màu xanh bao giờ cũng dễ yêu hết thảy. Kể cả lúc Hạ buồn, kể cả lúc Hạ vui. Chỉ vài hôm nữa thôi là đổi thay hết cả, Hạ nghĩ thế khi nhìn khắp lượt những hàng cây xanh mới. Chỉ có ngôi trường, những vách tường vàng nhạt sừng sững cao, những hành lang chạy dài thăm thẳm là vẫn lặng im đứng đó. Hoài hoài mặc cho những đổi thay. Không dưng và Hạ lại muốn được như thế. Trái tim nhỏ ạ. Tim có biết rằng mình đập nhiều nhịp và rung động nhiều lần quá hay không? Hạ lại cười buồn một mình. Ngôi trường và thành phố xa lạ này đã giữ chân Hạ mất rồi. Và một ngày nào đến biết đâu nó chẳng giữ luôn tim Hạ. Trái tim đã một lần đau đớn. Hạ không nghĩ rằng mình đã quên Vũ nhưng những tháng ngày sống nơi đây một cách rất bình lặng như thế làm Hạ ngạc nhiên. Và Vũ hầu như biến mất trong đời Hạ. Nơi đây có quá nhiều những bè bạn mới, có quá nhiều vẻ đón chào bước Hạ. Nghĩ đến Vũ giống như đến một người bạn bình thường nào đó. Giống như chưa có thời nào rất đỗi thân thiết bên nhau. Giống như chúng ta chưa nói với nhau một lời nào cả Vũ ạ. Đôi khi mắt Hạ vẫn rưng rưng khi nghĩ đến điều ấy. Hạ thấy mình dửng dưng và tầm thường kỳ lạ khi để lòng quên Vũ. Vũ ạ, Vũ hãy xem đó. Hết thảy những lứa đôi khác chung quanh có còn ai như chúng ta tự ý chia lìa, tự ý chọn khổ đau. Với Hạ, Hạ chỉ có rất ít bình tĩnh để sống nốt thời gian còn lại x nhau. Hạ đã biến thành con người khác mất rồi Vũ ạ. Không còn gì để mơ ước, không còn gì để tưởng nhớ. Nhưng Hạ không được bằng cả cây cỏ để đừng bao giờ nghĩ đến nỗi muộn phiền quanh quất. Hạ chỉ là một kẻ yếu đuối để tự đánh lừa mình bằng bao lời bào chữa dối gian. Mãi mãi Hạ vẫn không nắm giữ được cái Hạ muốn nắm giữ thế thôi. Nếu chúng ta có xa nhau, nào đâu phải là một việc ngẫu nhiên. Bởi thắc mắc nào rồi cũng lớn quá Vũ ạ, có lẽ thế, nên chúng ta đều cùng im lặng, đều cùng xót xa. Chia tay là cái cũng rất tự nhiên, phải thế không?

Đã có một chút nắng nghiêng qua phía Hạ đứng, khoảng sương mơ tan dần trên cao. Hạ đứng lùi ra một chút nữa, chợt rất bùi ngùi như đánh rơi một cái gì. Nắng đó, nắng hong vàng vai áo. Nắng mùa xuân mơn man trên tóc Hạ thì thầm. Ở một nơi khác cũng có thứ nắng như thế nhưng không chắc có người cũng nhìn nắng như thế Vũ. Hạ quay đi, cùng lúc với tiếng nói cất lên trầm trầm bên tai:

- Phải là Hạ không?

Hạ nhìn người con trai trước mặt với một thoáng ngỡ ngàng. Gương mặt tươi vui có nhiều nét quen thuộc nhưng Hạ không nhớ mình đã gặp bao giờ. Một khoảng im lặng chụp xuống làm cả hai cùng bối rối. Người con trai lại nói trước:

- Tôi là Khánh, bạn Vũ, Hạ nhớ không?

Bây giờ thì Hạ nhớ rồi. Một lần Vũ có dẫn Khánh đến nhà Hạ chơi. Một lần rất lâu khi Hạ còn ở B. Giọng nói ấm áp và trầm buồn ấy không thể nào Hạ lầm được. Bất chợt Hạ buột miệng reo:

- A! Khánh hồi xưa có tới nhà Hạ một lần.

- Với Vũ.

- Ừ! Với Vũ.

Giọng Hạ chợt nhỏ đi, chùng xuống. Khánh vẫn nhìn Hạ chăm chú.

- Vũ bây giờ ra sao, Hạ?

Hạ cúi đầu nhìn những cuốn vở bìa trắng ôm nơi tay, vẩn vơ:

- Chắc cũng thường.

Khánh cười hóm hỉnh:

- Sao lại chỉ chắc thôi?

- Thì tại Hạ không rõ chứ sao?

Khánh đột ngột đổi câu chuyện:

- Trông Hạ có vẻ buồn hơn xưa nhỉ?

Hạ cười một mình:

- Hạ vẫn vậy.

- Không. Hồi đó gặp Hạ có một lần mà Khánh cứ nhớ mãi là Hạ hay cười lắm. Lúc nào cũng cười rất tự nhiên được hết. Trông Hạ, tưởng Hạ không biết buồn là gì. Bây giờ khác chứ?

Hạ gượng cười nhìn xa xa:

- Lớn rồi thì phải khác chứ.

- Hạ nghĩ là phải khác mới được hay sao?

- Không, Hạ không nghĩ nhưng tự nhiên nó vẫn thế, bắt buộc...

Hạ ngập ngừng một chút, nhìn Khánh bối rối:

- À! Quên mất, Khánh cũng học đây sao?

Khánh phác một cử chỉ bâng quơ:

- Học thêm thôi, Khánh học bên V.H. đó thỉnh thoảng mới đến đây... Cho biết Hạ về lâu chưa?

- Gần hai tháng, mà buồn quá đi.

Hạ vuốt mấy sợi tóc ngắn óng ả trong nắng, liếc hờ xuống sân trường nhộn nhịp.

- Khánh thấy không, Hạ chỉ có toàn những người bạn không quen ở đây. Và những người bạn quen của thời nào thì bây giờ đã hết. Hết cả.

Hạ nói bằng một giọng buồn buồn, giống như đang khóc. Mà không chừng Hạ khóc thật. Khánh chợt thấy mình vô cùng bối rối để không biết phải nói gì. Hạ đứng đó, áo bay dịu dàng nơi một góc khuất của hành lang. Buổi sáng dài lê thê với những tường vách cô đơn của ngôi trường đã cũ. Giọng Khánh nhỏ đi, xúc động:

- Nếu Hạ không xem Khánh như một người xa lạ quá thì Khánh xin được chia với Hạ một chút buồn đó. Hạ bằng lòng không?

Hạ ngước nhìn Khánh, hơi mỉm cười:

- Nghĩa là Hạ sắp có thêm một người bạn tốt phải không?

Khánh cũng cười lại, cởi mở:

- Mà một người bạn tốt thì không có quyền để cho bạn mình buồn phải không Hạ?

Lần này thì Hạ mỉm cười thật sự. Nắng se một chút nồng nàn lên gò má hồng của Hạ.

- Nếu Hạ chỉ trả lời câu hỏi này bằng một câu hỏi khác thì sẽ đi tới đâu Khánh nhỉ?

- Có sao đâu Hạ. Ai đó đã nói, hỏi tức là trả lời mà.

Khánh lại cười với Hạ.

- Dạo này Vũ với Hạ ra sao?

- Thì Khánh thấy đó. Vẫn ở hai nơi.

- Rồi Hạ sẽ về mà, hôm nào Hạ đi?

- Vài hôm nữa, gần nghỉ học rồi, Khánh thấy không? Bà con ở đây chắc ăn Tết kỹ lắm.

- Về đó Hạ cũng vậy.

Hạ nhướng mày, làm ra vẻ đùa:

- Với Hạ, đi hay về cũng thế.

Khánh đùa theo:

- Gặp hay không gặp cũng thế.

- Ai?

- Vũ. Khánh nghĩ Hạ mong Tết lắm chứ.

- Hạ không thích Tết. Khánh thấy Hạ đã bắt đầu lớn quá rồi hay chưa? Bao giờ cũng cô đơn như thế thôi.

- Khánh vẫn thấy Hạ bé xíu, như một con chim sẻ. Hạ còn nhớ hai câu thơ của mình không? Bé không là chim sẻ. Ngủ trong lòng tay anh. Hạ làm hai câu đó cho mình hay cho người?

- Cho người khác biết lòng mình ước thế. Thôi Khánh ạ. Bởi thế rồi Hạ cũng chẳng biết có mùa xuân ở đâu.

Khánh nghiêng đầu nhìn qua vai Hạ. Rất đỗi ngỡ ngàng khi trông thấy những cành lá phớt xanh. Một ngày thấy chậm mà đi qua rất nhanh. Mỗi năm mỗi lớn, mỗi nghe trong hồn mình từ ý nghĩ lạ lùng. Vài hôm nữa thôi Hạ lại cũng trở về chốn cũ. Đêm giao thừa không biết có như Khánh buồn nghe cây lá hát. Sáng đầu năm không biết có nở nụ cười nào. Khánh nghĩ đến Hạ rất dịu dàng một ngày hôm ấy. Mùa xuân. Khánh không biết là vui hay buồn. Chỉ có một ngày sắp tới con chim sẻ vụt  bay khỏi lòng tay chờ đợi. Đi ngả nào rồi cũng ra khỏi đời nhau. Chắc thế. Rồi sẽ mãi nhớ nhau như rừng nhớ gió...

- Hạ này.

- Khánh bảo gì?

- Hạ biết mấy câu thơ này không:

"Em đừng khóc, đừng buồn, đừng nhìn nữa

Cứ cúi đầu, cứ thế rồi ra đi

Trời sẽ tối, tiếc thương rồi sẽ hết

Và dầu giầy mai sẽ lá sương che"

Khánh thấy là nó hơi giống như Hạ.

- Khánh thích phải không?

- Còn Hạ?

- Hạ thấy buồn quá, dường như những cái buồn đều đẹp hết thì phải.

Khánh cười không nói. Nụ cười đang không giống nụ cười của Vũ làm sao. Khánh không biết điều này như bao điều khác, những năm xưa Vũ vẫn thường hát cho Hạ nghe bài đó và một bài hát khác. Có thật có một lần nào đó chúng ta đã thương nhau quá đỗi không Vũ? Em đến thăm anh đêm ba mươi. Còn đêm nào vui bằng đêm ba mươi. Anh nói với người phu quét đường. Xin chiếc lá vàng làm bằng chứng yêu em. Tay em lạnh để cho tình mình ấm. Môi em mềm cho giấc ngủ anh ngon. Sao giao thừa xanh trong đôi mắt ngoan. Trời đang Tết hay lòng mình sắp Tết... Hạ lại nghe lòng mình rưng rưng như sắp khóc. Thêm một tuổi, thêm lên một chút buồn. Năm nay thế là hết rồi đó Vũ. Giao thừa thức trọn không còn ai để nhớ thương, sớm mai ở nhà không ai đến viếng. Mắt nhìn hời hợt. Môi cười cách chia. Gặp nhau lại nữa để làm chi hở Vũ? Hạ muốn quên mình, quên đi tất cả. Mặc ngày tháng trôi qua bình lặng. Những mùa xuân cứ đến rồi đi chứ đừng nhắc nhở gì đến Hạ. Có phải Hạ đã rất lầm lẫn khi nghĩ rằng mình đã quên được Vũ? Có phải chỉ vì Khánh khơi lại vết thương xưa? Hạ lắc đầu buồn bã. Khánh ạ, rồi đây sẽ có ngày Khánh cũng buồn như Hạ.

Tiếng chuông vào lớp reo vang làm Hạ tỉnh người quay lại sang Khánh.

- Đi chứ.

Khánh theo Hạ vào chỗ ngồi, thì thầm:

- Hạ thay đổi nhiều hơn Khánh tưởng.

- Có lẽ Hạ không hợp đất này, về lại B. may ra Hạ tìm ra Hạ đó.

Khánh bật cười:

- Hạ nói nghe ngộ nghĩnh quá. Thứ mấy Hạ đi, cho Khánh đưa một quãng.

- Thứ bảy, về trước một tuần là vừa Khánh nhỉ.

- Cho Khánh gửi lời thăm Vũ. Từ ngày dọn về đây chưa ghé B. lại lần nào.

Hạ chống tay lên mặt bàn, vẩn vơ:

- Thì vẫn thế, bốn mùa đều buồn như nhau.

- Thế Hạ bảo chim sẻ đã bay về đâu rồi?

- Hạ không biết, có lẽ còn trong thành phố đó nhưng mắc ở trong lồng rồi. Nhưng tại sao không là chim én mà là chim sẻ chứ?

- Khánh thích thế.

Hạ cười tinh nghịch:

- Thế còn Khánh, mùa xuân đang ở đâu?

- Nếu Khánh bảo mùa xuân đang ở đây thì Hạ tin không?

- Tin chứ, chỉ cho Hạ thấy mùa xuân của Khánh đi.

- Người ta khó nhìn thấy mình lắm Hạ ơi.

Hạ cười mà hai má đỏ bừng:

- Khánh đùa hoài, thôi, học đi. Thầy vào rồi kìa.

Học đi. Khánh nhìn sững Hạ đang nói cười. Chúng ta chỉ có những phút giây rất ngắn bên nhau phải không Hạ. Và có lẽ, mãi mãi Khánh chỉ là kẻ đi bên lề đường, đi bên lề mùa xuân rạng rỡ. Cả ba chúng ta. Hạ, Vũ, Khánh đều đi riêng lẻ loi trong lối mòn nhỏ hẹp. Đi mà không biết sẽ đến đâu. Phải thế không hở, Hạ? Con chim sẻ nhỏ có đôi cánh dang rất rộng. Một ngày, một buổi sẽ bỏ rừng núi bay đi mất hút.

Nắng ngập vàng thành phố, ngập vàng bước chân đi. Những con đường từ nay biến thành kỷ niệm. Ơi những hàng lá xanh giao nhau thân thiết ở NBK. Con đường TQC, lá me có còn vàng nỗi nhớ. Buổi sáng, Hạ xách va ly rời khỏi thành phố, rất sớm để nhìn lại lần chót thành phố ngủ yên. Trời mờ tối với những đám sao lấp lánh trên cao. Gió thổi tung tóc mây mềm mại. Va ly nặng trĩu trên tay, Hạ chắc rằng nó cũng chất ngất nhớ thương trong ấy.

Lúc Hạ đến phòng đợi, Khánh đã đến tự bao giờ. Qua song cửa nhỏ Khánh trông thấy Hạ bước lên thềm ngơ ngác. Đôi mắt tròn mở to, vạt áo xanh non quấn quít chân đi. Trời có nắng, nắng hôn làm vàng áo lụa, làm tóc óng ả trên vai. Nắng mùa xuân như nồng nàn trong đáy mắt Hạ ngẩn ngơ. Khánh muốn bật một tiếng reo. Tự nhiên như tiếng chim kêu buổi sáng, nơi góc vườn nhà thơm ngát hương hoa. Tiếng kêu vẫn làm tỉnh thức giấc mơ mỗi đêm của Khánh, thân ái và đáng yêu để không thể nào quên. Khánh cũng muốn được reo lên như thế. Tiếng reo thân ái mở một lối vào cho Hạ, Hạ bé nhỏ trong tầm mắt Khánh bao la. Nhưng rồi Khánh chỉ đứng lên, vội vã cuống quít đi qua phía Hạ, nở một nụ cười.

- Hạ đến muộn quá.

Hạ nói dịu dàng:

- Vậy hở, Khánh đợi lâu không?

- Không lâu mấy, Khánh chỉ sợ Hạ trễ chuyến này, lại ăn Tết ở đây thì phiền.

Hạ chớp mắt:

- Khánh nghĩ là phiền à?

- Phiền chứ, vì Hạ là chim nhỏ, thì phải bay về rừng núi là chốn dung thân yêu dấu nhất.

- Nhưng có điều là bay một mình thì gãy cánh lúc nào không hay Khánh ạ.

- Hạ cứ nghĩ rằng ở cuối con đường đó có người chờ đợi mình.

- Giả sử mùa xuân không đến thì sao? Chẳng lẽ chim sẻ không bay về chốn cũ nữa vì không có một lý do nào? Khánh không có những nỗi buồn của Hạ khi những tin tức đều mù khơi, thế gọi là thất lạc rồi đấy Khánh.

- Hạ có nỗi buồn của Hạ. Khánh có nỗi buồn của Khánh. Làm sao biết được ai là người buồn hơn ai. Nhưng Khánh muốn nói với Hạ một điều này. Có lẽ, chúng ta tốt nhất hãy giữ cho nỗi buồn yên nghỉ.

- Khánh có thể bảo được lòng mình, còn Hạ, Hạ vô cùng yếu đuối.

Khánh nở một nụ cười buồn:

- Hạ nghĩ thế sao?

Hạ tròn mắt nhìn Khánh:

- Là sao, Hạ không hiểu.

Khánh lắc đầu, nhìn ra sân ngoài ngập nắng. Ở đây không có những hàng cây xanh hương mới để mơ, không có những con đường nhỏ rất ngoan cho chân cùng chung lối. Tí nữa đây Khánh sẽ trở về, một mình như khi đã đến. Giữa phố đông người qua có môi cười rạng rỡ, áo mới se sua. Còn Khánh, nỗi buồn đã cũ mà nghe như rất mới. Hạ. Đi thôi. Những cánh én sẽ bay chỉ vì mùa xuân tới.

Chia tay. Hạ nhìn lại lần cuối người bạn vừa bắt gặp vài hôm. Hình như trong mắt Khánh có cái gì xao động và hình như lòng Hạ cũng nao nao. Đầu óc Hạ nhảy múa. Về đó. Về rồi đó. Sao không nghe vui. Sao không nghe náo nức. Chỉ thấy lòng lao đao như bước đi hụt hẫng. Bỏ lại nắng Saigon, bỏ lại Khánh, cái vẫy tay thân thiết. Hạ. Đi thôi. Giọng nói trầm buồn theo mãi bên tai chắc hết những ngày còn lại.

Những con đường không biết nói lời tiễn đưa như trong mắt nhìn ngần ngại. Hạ ngồi im, nhìn thẳng con đường phía trước. Đường cứ mở ra đi và cứ dài mãi mãi. Cho đừng đến phi trường. Cho Hạ đừng gặp lại bất cứ ai quen biết. Bình yên ở đây trong lòng Hạ, khi ở giữa những gương mặt xa lạ chung quanh.

Hạ như đang muốn ngủ một giấc dài. Mùa xuân. Đừng tới, đừng nói với Hạ một lời nào hết cả. Bởi sẽ chỉ đến và đi như mơ. Một ngày, sẽ trôi qua, sẽ mất như trăm lần đã mất.

ĐỖ THỊ HỒNG LIÊN    

(Trích tạp chí Tuổi Ngọc giai phẩm Xuân Hồng 1973)