CHƯƠNG 6
Sau cuộc thảo luận đêm qua, vợ chồng ông Shelby còn trằn trọc đến khuya. Vì thế, sáng hôm sau, họ dậy trễ hơn thường lệ.
- Lạ chưa kìa, sao hôm nay Elisa nó ngủ trưa đến thế nhỉ?
Bà chủ nói một mình sau khi rung chuông gọi cô tớ gái nhiều lần không thấy trả lời.
Ông Shelby thì đang đứng trước tấm kính soi, cạo râu. Cánh cửa bật mở, một tên gia nhân trẻ mang nước rửa mặt vào. Bà Shelby bảo tên này :
- André, con đến gõ cửa phòng Elisa nói là bà gọi mấy lần rồi mà chưa thấy cô ấy lên, nghe!
Bà thở dài và như nói một mình :
- Tội nghiệp con nhỏ quá đi!
Một lúc sau, André trở lại, vẻ hớt hải :
- Thưa bà, cửa phòng cô ấy mở tung, vật dụng bừa bãi. Con... con nghi là cô ấy đã bỏ trốn đi rồi.
Vợ chồng ông chủ nhìn nhau, mắt họ ánh lên như tia chớp trong khoảnh khắc, nhưng mỗi người đeo đuổi một ý nghĩ khác nhau. Ông thì la lên :
- Chắc nó đã nghi ngờ và trốn rồi!
Bà vợ thì thở phào như tuồng nhẹ nhõm, khác chồng :
- Cảm ơn Chúa! Em nghĩ Chúa từ tâm, xếp đặt thế lại hóa hay!
- Bà nói vậy mà nghe được ư? Nó bỏ trốn tôi sẽ bị rắc rối nhiều. Haley nhận thấy tôi có vẻ do dự khi thảo luận về Henri, gã khốn đó dám nghi là tôi đồng lõa trong vụ này, còn gì danh dự tôi...
Ông cao giọng nói và hấp tấp bỏ ra khỏi phòng.
Không khí trong nhà bỗng khác hẳn, người qua kẻ lại, tiếng đóng cửa, mở cửa rầm rập, thấp thoáng những khuôn mặt, vẻ nghiêm nghị, lo âu, tất cả mọi người, chủ lẫn tớ, da màu và da trắng đều xúc động như nhau.
Người độc nhất có thể cho mọi người tin tức về Elisa là bác Chloé, người đầu bếp chính của trang trại, song bác một mực im lặng. Một áng mây buồn phủ trên khuôn mặt bác, khuôn mặt vẫn luôn luôn, tươi tỉnh từ trước đến nay. Bác lặng lẽ lo dọn bữa điểm tâm cho chủ, vẻ lầm lì, khác lạ, như câm, như điếc, như đui trước biến cố tày trời.
Một chốc sau, một đám trẻ con hơn chục đứa da đen như quạ trông khá ngộ nghĩnh cùng đứng sắp hàng cạnh nhau trên bậc cấp để đón người khách lạ với tất cả tò mò, náo nức và luôn miệng bàn tán về ông ta.
- Tao chắc ổng giận đến muốn phát điên lên, tao dám cá đó nghe. - André bảo các bạn.
- Tao thì tao chắc ổng sẽ chửi thề cho coi. Hôm qua tao đã nghe ổng nói chuyện. - Jean le Noir tiếp lời bạn - Tao nghe rõ từ đầu đến cuối, tao núp trong phòng bà cất tách đĩa đó mà, tao nghe tuốt tuột hết trơn.
Cuối cùng, Haley, tên hung thần của dân nô lệ xuất hiện, chân mang giày da láng, tay lăm lăm ngọn roi quất ngựa.Từ tứ phía đã đưa đến tai gã ta cái tin xấu đã xảy ra. Những cậu nhóc da đen quả thật đã đoán đúng: gã chửi thề ỏm tỏi, gã bật ra hàng tràng dài những câu thô lỗ khiến bọn chúng lấy làm thích chí. Và chúng nhanh nhẩu lùi lại phía sau để tránh ngọn roi hung bạo của lão. Chúng ôm lấy nhau, đùn cục lại, nằm lăn lộn trên thảm cỏ trước sân, la hét, làm trò hề nhốn nháo với từng chuỗi cười dài khoái chí.
- Đồ tiểu yêu! Ông mà tóm được chúng bây...
Gã lái buôn nô lệ nghiến răng ken két, nói. André còn tai quái trêu thêm :
- Làm sao ông bắt được chúng tôi nổi?
Và vô số những cử chỉ chọc ghẹo khắc làm gã phải chịu thua, bỏ đi.Vừa đến phòng khách, hắn gằn giọng bảo chủ nhân :
- Này ông Shelby, thật là lạ lùng, con đó đã trốn đi, bế cả con theo.
- Ông Haley, xin ông giữ mồm giữ miệng, có nhà tôi ngồi đây, thưa ông. - Ông Shelby nói bằng giọng trịnh trọng.
Haley hơi cúi xuống chào nữ chủ nhân nhưng nét mặt lại lộ vẻ rất khó chịu :
- Xin lỗi bà, nhưng tôi xin phép lặp lại câu vừa rồi; thưa ông, điều đó có đúng không?
- Này ông Haley, nếu ông muốn nói chuyện với tôi, ông nên tỏ ra lịch sự!
Quay sang André, chủ nhân ra lệnh :
- André, đến cất mũ dẹp roi cho ông Haley và mời ông ngồi! - Rồi hướng về Haley, nói tiếp - Vâng, thưa ông Haley, tôi rất tiếc mà báo tin cho ông hay rằng thiếu phụ da đen đó đã nghe những lời ông hay nghi ngờ chi đó về số phận con nó, nên đêm qua đã mang con trốn đi.
- Tôi thú thật rằng tôi hy vọng người ta trọng danh dự trong việc làm ăn với nhau...
Haley đốp chát, giọng mỉa mai.
- Ông nói gì vậy, Haley? Đối với những kẻ dám chạm đến danh dự tôi, chỉ có một cách để tôi trả lời là...
Ông Shelby có vẻ giận dữ, vừa nói vừa chồm đến sát gã buôn người. Nghe giọng và nhìn thấy cử chỉ của ông, Haley có vẻ chùn lại, hắn từ tốn, hạ giọng :
- Thực là khó xử, đối với một kẻ trọng chữ tín trong công việc mua bán...
- Thưa ông Haley, nếu tôi biết là sáng nay ông đang bực mình thì tôi đã không trách thái độ bất nhã của ông lúc ông bước vào phòng khách nhà tôi. Tôi cũng xin nhắc ông: không ai có quyền chạm đến danh dự tôi, tuy nhiên tôi cảm thấy có bổn phận giúp đỡ ông. Ông có quyền dùng người và ngựa của tôi và gắng mà tìm lấy những gì thuộc quyền ông...
Đang từ giọng rắn rỏi, cách biệt, lạnh lùng, chủ nhân đột nhiên đổi sang thân mật :
- ... Nhưng ông Haley ơi! Điều hay nhứt nên làm bây giờ là ông hãy vui vẻ ngồi vào bàn dùng điểm tâm với chúng tôi, sau đó sẽ hay, vội vã không ích chi.
Bà Shelby đứng lên viện cớ bận việc không thể dùng chung bữa điểm tâm với hai người đàn ông. Bà ra lệnh cho một người tớ gái dọn café và thức ăn cho họ đoạn cáo lỗi và rời khỏi phòng.
Haley cố gắng tỏ vẻ thân thiện với chủ nhân :
- Shelby ơi, bà nhà có vẻ quý mến con tớ gái lắm nhỉ?
- Tôi không muốn ông nhắc đến vợ tôi.
Shelby trở lại lạnh lùng như lúc đầu, Haley chữa ngượng :
- Đó chỉ là câu nói đùa mà, ông thừa hiểu chứ, ông Shelby...
- Lúc này không phải là lúc nên nói đùa.
Nghe giọng dấm dẳng, cộc lốc của chủ nhân, gã lái buôn nô lệ uất lắm, gã cho là giấy tờ đã ký xong, hoàn toàn rũ sạch nợ nần nên Shelby trở nên phách lối.
Đám gia nhân trong trại vẫn còn xôn xao về chuyện Elisa trốn đi với đứa con: trong nhà cũng như ngoài đồng họ bàn tán sôi nổi về kết quả của sự việc. Đây là biến cố trọng đại nhất xảy ra tại trang trại này, khiến họ nhốn nháo và bối rối dữ.
Tên Samuel đen (Samuel có biệt danh này vì hắn đen trũi, đen kịt, đen hơn hết trong số nô lệ ở Côte d’Ebène) đang suy nghĩ lung lắm - làm việc bằng trí óc - hắn phán đoán về ảnh hưởng và tầm quan trọng của sự việc xảy ra bằng thứ trực giác bén nhạy khá thông minh của hắn.
- Ê, Samuel! Ê, Sam! Ông chủ cần mấy anh thắng yên hai con Bell và Jerry đó nghe.
Giọng André cắt đứt dòng suy nghĩ của Samuel, lôi hắn trở về thực tại :
- Thắng ngựa để làm chi vậy hở André?
- Ủa, vậy ra anh chưa hay chị Elisa đã bỏ trốn với Henri sao? Anh với tôi sẽ phải đi cùng ông Haley để giúp ổng tìm chị ấy.
- Được đây là một dịp may - Samuel hớn hở nói - Đến bây giờ tao mới được tin cậy. Mày sẽ thấy nếu tao đuổi kịp chị ấy... Hà, người ta sẽ có dịp thấy thằng Samuel này rất được việc à!
- Ê, anh Samuel! Anh nên hiểu là bà chủ không muốn anh bắt lại chị ấy đâu nhé! Anh phải liệu chừng đó nghe.
Samuel mở to hai mắt, gặng lại :
- André, sao mày biết chuyện này?
- Tại sao hở? Chính sáng nay trong lúc tôi đem nước rửa mặt vào phòng ông chủ, bà chủ bảo tôi đến phòng chị Elisa coi thử tại sao bà gọi chị ấy mấy lần mà chị không đến hầu bà... và rồi... và rồi khi biết chị trốn đi, bà đã không tỏ vẻ giận mà còn nói là bà cám ơn Chúa đã sắp đặt việc này. Chà, anh biết không, ông chủ thì cuống cuồng lên, ông nói thế này chớ: “Bà nói vậy mà nghe được tai sao?”. Nhưng sau cùng, bà đã thuyết phục được ông rồi. Tôi cho anh hay chuyện này, tôi biết rõ tại sao... Tốt hơn, tụi mình nên đứng về phía bà, tôi khuyên anh đó.
Samuel đen gãi gãi mái tóc bù xù của hắn, chắc chắn trong đó không có một khối óc thông thái nhưng hắn biết suy nghĩ chín chắn, cân nhắc lợi hại kỹ càng. Rồi hắn kéo quần lên, một thói quen của hắn mỗi khi gặp phải một điều khó xử. Hắn lầm bẩm một mình :
- Không nên tin chắc vào một điều gì trên cõi đời này.
Hắn nói với giọng trang trọng của một triết gia, nhấn mạnh vào tiếng này như tuồng hắn cho là ngoài cõi đời này, còn nhiều cõi đời khác nữa và hắn đi đến kết luận trên sau khi đã so sánh.
- Theo tao nghĩ - Samuel lưỡng lự giây lâu rồi tiếp - bà chủ cũng muốn bắt chị Elisa chớ chẳng không.
- Thì vẫn... bà muốn bắt chị Elisa về, song đấy là chuyện khác. Nhưng bà không khi nào lại muốn ông Haley độc ác bắt được thằng bé Henri, điều này...
- À... à...
Samuel gật gù, thở phào một cái, giọng trầm đặc biệt của dân da đen.
- Thôi, anh đi thắng ngựa nhanh nhanh lên một chút, đừng làm mất thì giờ. Bà chủ chờ anh mà anh cứ đúng nói lảm nhảm, tầm phơ.
Samuel hấp tấp đi bắt ngựa và một chốc sau hắn trở lại với con Bell và con Jerry. Hắn nhanh nhẩu nhảy xuống đất trong khi ngựa còn chạy và cột chúng gần một bức tường.
Con ngựa của Haley cạnh đó là một con ngựa còn trẻ, vốn rất nhát, đá hậu, hí vang lên và vùng vẫy dưới sợi dây cương. Samuel hét lên :
- Ồ! Đồ quỷ sống! Mày lên cơn hở? Tao có cách bắt mày phải đứng yên một chỗ.
Khuôn mặt đen trũi của hắn sáng lên một cách ranh quái.
Samuel đến gần cây tần bì to lớn tỏa bóng mát khắp sân, những cành nhỏ hình tam giác bén nhọn rơi rụng vương vãi xung quanh dưới đất; Samuel nhặt một cành, tiến lại sát con vật vuốt ve vẻ âu yếm như thể dỗ dành nó và nhanh như cắt hắn làm bộ như sửa lại cái yên ngựa mà thật ra là lén đút nguyên cả cái cành phía dưới yên. Hắn biết rằng chỉ cần có ai ngồi lên yên là con vật tức khắc lồng lên, dù nó không có vẻ bị thương tích, sây sát tí ti nào.
Thi hành xong thủ đoạn, Samuel xoa tay đắc ý, giương to đôi mắt, khuôn mặt rất hề, hắn nói :
- Rồi! Rồi đa! Lát nữa sẽ có chuyện... sẽ thấy...
Đúng lúc đó, bà chủ xuất hiện, ra dấu gọi hắn. Samuel tiến lại gần nữ chủ nhân.
- Samuel, chú làm gì đó? Tôi bảo André kêu chú từ lâu rồi.
- Chúa phò hộ bà! Con không thể bắt ngựa cho mau được, chúng chạy nhong khắp cánh đồng.
- Thôi được, Samuel! Nghe đây: bây giờ chú đi theo ông Haley để chỉ đường cho ông ấy, giúp ông ấy, Samuel, hãy săn sóc mấy con vật... Chú biết là tuần rồi con Jerry bị sái chân chứ? Đừng bắt chúng chạy nhanh quá, hiểu không?
Mấy tiếng sau cùng, bà chủ nói nhỏ và nhấn manh đặc biệt. Samuel thừa hiểu ý chủ nhân muốn gì, hắn mở to mắt lên, lễ phép :
- Thưa bà, xin bà tin con, con sẽ tuân lời bà, con chăm sóc mấy con ngựa kỹ, rất kỹ.
*
- Nè, André ơi! Tao sẽ không lấy làm lạ khi chốc nữa thấy con ngựa của ông Haley nhảy nhổm trong lúc ông ấy vừa trèo lên. Tao cho mày hay: đôi khi loài vật cũng biết tuân theo ý muốn của mình đó, mày ơi!
Samuel nói với André khi trở về bên gốc cây và thay vì kể rõ hành động mình, hắn chỉ thúc cùi chỏ vào hông thằng bạn nhỏ. André cũng thích chí, kêu lên “Ái chà” vui vẻ.
Rồi hai đứa cười rộ lên, đầu lắc lư, ngả nghiêng sang phải, sang trái, tay trong tay nhau chúng chờ đợi chuyện lạ sắp xảy ra.
Haley xuất hiện trước khung cửa. Bữa điểm tâm ngon và cốc café thơm ngát làm hắn quả có dịu lại chút ít. Mặt gã tươi tỉnh, vừa tiến ra sân gã vừa cười nói luôn miệng.
André và Samuel nhặt lấy nón - loại nón chúng tự kết lấy bằng lá dừa - rồi chạy lại phía mấy con ngựa để sẵn sàng giúp đõ ông khách quý của chủ nhân.
- A! Tụi bay đây rồi! Tốt lắm, bây giờ chúng ta lên đường ngay cho kịp, kẻo mất thì giờ.
- Vâng, thua ông!
Samuel lễ phép, vừa nói vừa đưa lão dây cương và giữ chắc bàn đạp trong khi André tháo dây hai con ngựa kia.
Đúng vào lúc Haley ngồi lên yên ngựa, con vật bỗng đột ngột phóng cao khỏi mặt đất, hất chủ nó rớt xuống bãi cỏ khô cách đó vài bước như ta vứt một trái mít già.
Samuel lao tới, chộp dây cương một cách can đảm, nhưng hắn chỉ kịp che cặp mắt con vật bằng chiếc nón lạ lùng của hắn, song chính cái nón kỳ cục đó lại làm con ngựa điên tiết thêm lên, lồng lộn thoát khỏi tay Samuel, hí lên mấy tiếng man rợ và sau vài cú đá hung hăng, nó phóng nhanh về phía cánh đồng, theo sau là con Bell và con Jerry mà André vừa tháo dây xong.
Một cảnh náo động tức thì diễn ra: Samuel và André thì vừa la hét luôn miệng vừa chạy quanh, chó sủa vang lên, Mike, Moise, Amanda, Fanny và một tá con nít da đen nữa của trại chạy tán loạn tứ phía, la ó, vỗ tay, cười đùa nhộn lên như thể chúng được dự vào một trò chơi thích thú.
Con ngựa của Haley, tuy nhát nhưng vốn là một ngựa non lại đã hăng lên rồi, nó gây cho đám khán giả nhốc con này một trò vui đáng kể. Nó phi thẳng một mạch đến bìa rừng thưa rồi dừng lại chờ cho người ta đuổi theo gần đến nó mới lại chạy tiếp, vừa chạy vừa đá hậu, và còn cất tiếng hí vang dữ tợn phóng thật sâu vào rừng.
Samuel rình rình chờ dịp thuận tiện là tóm con vật hung hăng lại. Chỗ nào có một con ngựa nổi cơn khùng bất ngờ là nơi đó thấp thoáng cái mũ kỳ quái kết bằng lá dừa của Samuel. Hắn kêu luôn kiệng :
- Này, này! Đến đây đi! Này! Này...
Tiếng kêu nửa như dọa dẫm, nửa như dỗ dành cốt để áp đảo tinh thần con vật.
Haley thì hết chạy sang trái lại chạy sang phải, nguyền rủa, chủi thề, dậm chân. Ông Shelby đứng trên bậc thềm cao, cố gắng ra lệnh một cách vô hiệu quả.
Còn bà Shelby thì sao? Bà đứng yên bên cánh cửa sổ trong phòng, theo dõi cảnh tượng buồn cười diễn ra trước mắt, mỉm cười hài lòng. Quả bà cũng có hơi ngạc nhiên, bà nghĩ rằng có cái gì khác lạ, có âm mưu... chi đây chứ chẳng không.
Cuối cùng, hai tiếng đồng hồ sau người ta thấy Samuel xuất hiện, vẻ hơi vênh váo một chút như thể hắn là một ông tướng vừa thắng trận lớn: ngồi chễm chệ trên lưng con Jerry, tay nắm chặt dây cương con ngựa của Haley.
Con ngựa thì đẫm ướt mồ hôi, con mắt đỏ quạch, cánh mũi phập phồng, nó vẫn còn như hục hặc muốn gây sự chứ chưa hẳn đã được thuần phục hoàn toàn. Giọng hãnh diện, Samuel la lên :
- Bắt được nó rồi đây! Không có tôi, đố ai trị con quỷ này cho nổi...
Nhưng Haley gắt gỏng, cau có ngắt lời Samuel :
- Không có mày... không có mày thì việc này đâu có xảy ra...
- Xin Chúa phò hộ ông Haley! - Samuel nói với gã ta bằng một giọng buồn rầu giả tạo - Ông không thấy tôi như vừa lội dưới ao lên đây sao: tôi ướt đẫm mồ hôi vì công việc của ông...
- Phải! Vì sự ngu đần của mày, tao bị trễ mất hơn ba tiếng đồng hồ. Thôi, lên đường ngay! Ta không muốn kéo dài thì giờ, đừng nói lôi thôi.
Làm bộ khổ sở, Samuel lại kêu lên :
- Thưa ông Haley, ông muốn giết hết chúng tôi, cả người lẫn ngựa hay sao? Chúng tôi gần kiệt sức mà mấy con ngựa cũng rã rời. Ông nên vui lòng nán lại chờ đến xế trưa. Con ngựa của ông cần nghỉ ngơi cho lại sức, ông nhìn kỹ nó coi! Nó đang ở trong tình trạng thế này này... Còn con Jerry thì khập khiễng. Hơn nữa, tôi đoán chắc bà chủ cũng không bằng lòng để khách quý như ông ra đi mà chưa dùng bữa đàng hoàng đâu, thưa ông. Xin Chúa phò hộ ông! Chúng ta sẽ không mất mát gì vì việc trễ nãi này, chị Elisa đi bộ xa không nổi đâu, chị ấy yếu lắm.
Nhận thấy cuộc đối thoại giữa đôi bên có vẻ gay cấn, bà Shelby liền bước xuống khỏi thềm đến gần can thiệp. Giọng từ tốn, lịch sự, bà nói lấy làm tiếc về tai nạn này, đoạn mời Haley vào nhà dùng bữa trưa. Bà hứa chắc là bữa ăn đã sẵn.
Haley biết là không thể làm cách nào khác hơn dành phải nhận lời nữ chủ nhân, và không bỏ được nét mặt cau có, gã đi xăm xăm vào phòng khách.
Samuel tròn mắt lên với một vẻ ranh quái vô cùng đắc ý, trịnh trọng dắt ngựa về chuồng.
_____________________________________________________________________
