Tặng Người, và Phạm Cao Hoàng - Cẩm Lan
Bây giờ thì lòng chàng hoàn toàn thanh thản. Bỏ xích đu ra sân, nằm ngửa mặt nhìn trời, nghe máy thu thanh giới thiệu và trình bày nhạc Beethoven. Đêm mười sáu, tháng chín mà trăng vẫn sáng. Sáng như trăng mùa thu. Đêm trăng nối tiếp cho buổi chiều thật êm đềm, thật dịu nhẹ. Chàng nhớ, mọi năm dạo này là mùa mưa to. Mưa như tháng chín tháng mười. Bà con vẫn bảo nhau như vậy. Và chàng nghĩ: Có lẽ hôm nay là ngày cuối cùng của mùa nắng nhạt. Ngày mai sẽ mưa. Chàng tin như vậy dù bây giờ trời rất đẹp và rất trong...
Nhạc Beethoven ai đem so sánh với tâm hồn Thúy Kiều? Nhất phiến tài tình thiên cổ lụy. Tiếng nhạc chỉ trôi qua mơ hồ, xa vắng huyền ảo như tan loãng vào mây cao bởi lòng chàng đang có những nỗi vui chập chờn khắp lá cây, ngọn cỏ... Nỗi vui manh nha từ năm hôm trước và thật sự thành hình khi Thục trong chiếc áo in những vân hoa tròn chung thủy sánh vai chàng tiến ra lối đi lát gạch sẫm trong sân. Thục đến ngồi bên chàng và chiếc xe từ từ bò ra đại lộ. Qua kính chiếu hậu, chàng thấy, ở băng sau Vĩnh và Phương chụm đầu lại nhau, hòa một nụ cười. Đường phố đông đảo người đi trong mầu vàng của nắng. Chàng nhớ đến cảm xúc của một nhà thơ khi phải rời bỏ một thành phố bạn, nói lên tiếng hát xa quê:
Đường qua mấy phố Qui Nhơn
Nhà sao trông lại yêu hơn mọi lần
Người đi quần áo chen chân
Ồ! Sao như lại quen thân từ nào...
Chàng không phải hát tiếng hát đi đày. Chàng đang đi vào một buổi chiều hạnh phúc nhưng vẫn thấy nhà cửa, phố xá Tuy Hòa đáng yêu hơn mọi lần, vẫn thấy như quen thân tất cả mọi người qua lại...
Khỏi ngã Năm, Thục cũng như Phương đều chưa biết đích của chuyến đi. Vĩnh giải thích:
- Anh sẽ đưa em đến một chân trời, góc núi.
- Sao lại góc núi?
- Bởi vì nếu góc biển thì chúng ta đã xuôi về hướng đông, hướng... Cư Xá Đoàn Kết...
Có tiếng hai người khúc khích cười. Hình như Phương bẹo Vĩnh. Rồi có tiếng ngâm trong suốt:
- Đi đâu cho thiếp theo cùng
Đói no thiếp chịu, mặn nồng thiếp cam.
Chàng nhìn sang Thục, bắt gặp Thục cũng đang nhìn sang chàng, cười nhẹ. Nụ cười ngầm nói về sự hồn nhiên của Vĩnh với Phương. Hai người vẫn tự gọi nhau là Ông Tây, Bà Đầm. Ông Tây, Bà Đầm dùng chung một hộp thư Bưu điện nên trên mỗi lá thư địa chỉ người gửi và người nhận y nhau.
Bắt đầu vào cầu Đà Rằng, chàng cho xe đi chậm lại. Đó là một thói quen. Không bao giờ qua cầu chàng chạy nhanh, sợ phí phạm cảnh trời mây sông nước. Phương trao một quả cam cho Thục, một quả bóc chia cho Vĩnh. Chàng được Thục chia phần nhưng đặt bên tấm kính để được ngắm Thục ăn. Hai người lại bàn về dự tính mộng mơ. Đó là dự tính bắc một chiếc cầu khác qua sông Đà, từ nhà Thục đến thẳng ngôi trường Thục dạy. Chiếc cầu sẽ dành duy nhất cho đôi bàn chân Thục. Lần này Thục nói sẽ mời thêm một bạn nữa đi cho vui cùng. Chàng hỏi:
- Đó là loại bạn gì mà được hân hạnh vậy?
Thục trả lời với giọng hóm hỉnh:
- Bạn đi cùng đường và đi suốt đời nên gọi là bạn đường đời.
Chàng cắt ngay:
- Nếu vậy tôi sẽ đặt mìn phá cầu...
- Thì anh phải bồi thường chiến tranh...
Câu chuyện vẩn vơ đưa bốn người qua khỏi Phú Lâm lúc nào không hay. Chàng cho xe rẽ phải, chạy trên một con lộ đắp cao giữa đồng. Bám sát con lộ, dòng kênh nam nước lặng lờ không chảy. Cánh đồng trải ra toàn một màu xanh. Cánh đồng đi vào tâm trí chàng từ những bài Địa lý lớp ba của giáo sư Trần Sĩ. Xa xa về phương nam, dãy Đèo Cả nhạt mờ trên nền trời. Xe lại rẽ phải lần nữa, chầm chậm lăn vào lối hẻm hai bên là hàng tre tỏa bóng. Đàn bò phía trước cứ mải thong thả trước mặt, chàng nhận còi như hối thúc. Chàng giải thích:
- Chúng ta đi chơi ở những vùng này để Thục biết rõ đời sống miền quê hơn.
Thục cãi lại:
- Anh tưởng Thục không biết sao? Gia đình Thục chính ở một vùng quê.
- Nhưng từ lâu, đi học ở Sàigòn, rồi đi làm cô giáo, miền quê với Thục chắc chỉ còn là tuổi nhỏ mơ hồ...
Dừng lại cạnh một ngồi trường quê, Vĩnh đã sát vai Phương khuất vào trong xóm. Chàng biết, chắc hai người vào ngôi quán nhỏ, ngôi quán chỉ bán thức ăn cho những người quen đặt trước, có không khí ấm cúng thân mật như một nhà bà con. Thấy Thục, vài đứa học sinh reo lên, sững lại:
- Thưa cô. Cô sang đây lúc nào?
Thục giới thiệu với chàng đó là những học sinh lớp Thục cố vấn. Học trò trường quận hồn nhiên, chất phác và lễ độ trong ngôn từ cũng như cử chỉ.
Hai người ngồi xuống vệ cỏ. Bóng hàng tre đong đưa, quét dài trên ngọn cỏ, rung rung. Vài đứa bé tò mò đứng ngắm. Khi đám học sinh chào đi, Thục nói:
- Ngày mai đến trường chắc thế nào bọn nó cũng bảo nhau là thấy Thục đi chơi với một ông...
Chàng cười, tiếp:
- Một ông thầy...
Chàng chợt nhớ là tuần trước đã bất bình Thục một cách phi lý. Hôm ấy, chàng vừa đến lối rẽ vào nhà Thục thì gặp cô em chạy xe ra, vừa cười vừa nói:
- Có chị Thục ở nhà.
Nét mặt và nụ cười cô bé, chàng đọc được vẻ thân mật, gần gũi. Nhưng khi chàng vào nhà thì đứa cháu báo tin Thục bệnh. Chàng ngơ ngác, phân vân rồi quay gót. Lòng vẫn ấm ức là vì một lẽ nào đó Thục không muốn gặp chàng chăng. Chàng nghĩ là sẽ không bao giờ ghé nhà Thục nữa. Chàng sẽ đoạn tuyệt với một quãng đời chàng cho là thơ mộng. Dứt khoát như vậy rồi, chàng thấy lòng vô cùng buồn bã. Cơ hồ chàng thấy không còn có gì vui vẻ, hào hứng nữa. Gặp lại Thục tại nhà một người bạn, chàng vẫn chẳng tìm được nỗi vui. Chàng có vẻ tránh né. Hai người ngồi cách xa nhau. Chàng từ chối không uống rượu, sợ men rượu làm khuây đi nỗi buồn chàng đang cố nuôi dưỡng. Thục thì sau cơn bệnh, vẫn còn vẻ xanh xao, gầy yếu, thỉnh thoảng quay nhìn chàng như dò hỏi. Khi chàng về đến nhà thì trời đổ mưa to, mưa dai dẳng. Chàng thức ngồi nghe mưa và thương nhớ rạt rào những cơn mưa dĩ vãng. Những đêm mưa nơi quán trọ miền thượng lưu sông Ba. Những đêm mưa trong cánh đồng Phong Niên. Và cái đêm mưa dưới mái nhà ông bác già cạnh Chùa Cát, Nha Trang, sau một ngày chàng cùng Thùy Lam lang thang khắp nẻo từ Hòn Chồng, Tháp Bà đến chùa Hải Đức. Chàng đã gởi vào cuộc tình với Thùy Lam tất cả tha thiết, chân thành của tuổi vào đời. Chính vì vậy mà chàng hết sức vụng về trong vai trò người con trai. Nhưng chính nhờ sự vụng về này chàng đã thành công, đạt được địa vị độc tôn trong tâm hồn Thùy Lam. Cuộc tình với Thùy Lam đã giúp chàng hiểu biết hơn, nhất là hiểu biết tâm lý nữ phái. Ngày xa Thùy Lam, chàng vẫn nghĩ, hình ảnh đó không thể thay thế được. Cho đến bây giờ hình ảnh Thục lại là một hình ảnh lớn nữa trong lòng chàng. Chàng đã hiểu biết hơn để có thể chiều chuộng Thục nhưng hình như chàng sợ... mất lòng Thục hơn Thùy Lam. Chàng luôn luôn lo ngại những điều chàng làm sẽ phật ý Thục. Khác với ngày nào, Thùy Lam có vẻ âm thầm cam chịu, sau mới nói ra chàng chỉ xuề xòa xin lỗi... Có lẽ vì vậy mà suốt đời chàng chỉ là một gã trẻ con. Buổi chiều mưa trên gác chuông chùa Hải Đức, chàng lạnh run, Thùy Lam choàng chiếc áo cho chàng. Chàng đứng im cảm nhận. Sau đó, trong thư, Thùy Lam viết: Lúc đó em thấy anh ngoan ngoãn một cách trẻ con hết sức! Mới đây, Thục cũng có ý tương tự: Tình anh chân thành như thuở tuổi học trò. Chàng cho rằng, khi yêu, không ai có thể tự hào là mình sáng suốt, trưởng thành. Ngày mới vào Trung học, chàng có đọc một quyển truyện, tả cảnh tiên. "Chàng" là một vị tiên ông già râu tóc bạc phơ. "Nàng" là một nàng tiên xuân xanh đôi tám, giật mình vì cái vỗ cánh mạnh của một con chim. Tác giả quyển truyện viết: "Vị tiên ông quên cả mớ tuổi chồng chất trên đầu, bảo "Để rồi anh đánh gãy cánh con chim cho em nhá". Chàng mỉm cười. Người ta là tiên, tuổi đời chồng chất còn như vậy, huống chi mình, không phải là tiên, cũng chưa râu tóc bạc phơ... Chàng thức ngồi nghe mưa và nghĩ đến con đường vào nhà Thục, có vài đoạn bùn lầy. Có vết bùn nào vấy bẩn gót chân Thục chăng? Chút băn khoăn về một vết bùn nơi gót chân Thục khiến chàng đến thăm Thục ngay hôm sau đó. Mỗi lần ghé nhà Thục chàng gọi là đi hòa đàm. Cuộc hòa đàm đã khai thông và hai bên đồng ý có chuyến đi chơi này. Bên cạnh Thục, chàng có được những phút vui vẻ tự nhiên, quên được cái mỏi mệt, chán chường, mà Thục vẫn đùa là: của một người suốt đời lang thang nơi dịch xá, chấp nhận những bát cơm tân khách để đi tìm minh chủ...
Chàng đưa Thục vào lối Vĩnh đã đưa Phương đi thì gặp Vĩnh ra đón. Trong ngôi quán, một bữa ăn đã được dọn ra với mấy dĩa bánh xèo, mấy dĩa rau xanh, mấy chén nước mắm với ớt cay hồng thắm. Đối diện với chàng và Thục, Phương vẫn nhí nhảnh cùng Vĩnh. Chàng bảo Thục:
- Anh chị có vẻ giỡn mặt chính quyền quá!
Thục như bào chữa giúp Phương:
- Lớp trẻ mà anh.
Phương vẫn không để ý. Vì tuy chỉ có bốn người nhưng có hai chiều câu chuyện khác nhau, mỗi bên theo đuổi riêng rẽ, thỉnh thoảng mới có câu bàn góp chung. Hai chiều câu chuyện cũng là hai sắc thái. Một bên giòn giã vui tươi và một bên trầm trầm thâm đậm...
Khi chiếc xe quay đầu để ra khỏi xóm nhỏ thì mặt trời đã gần kề đỉnh núi. Lâu lắm, khó lắm mới có một lần trở lại nơi này, đủ cả bốn người của buổi chiều nay. Vài hôm nữa, Vĩnh trở lại Đàlạt, Thục, Phương miệt mài với sách vở, chăn dắt lũ học trò. Còn chàng, tiếp tục nổi trôi. Có thể chàng sẽ trở lại, trở lại một mình, để nhớ hôm nay đã là dĩ vãng. Chàng khe khẽ đọc:
Lối mòn vương dấu cô liêu
Nghe trong hơi thở sáo diều trời xưa...
Thục khen:
- Hay! Thơ anh đó hả?
Chàng lắc đầu:
- Không. Của một người bạn.
- Ai vậy?
- Lương Trinh.
- Lương Trinh là nam hay nữ?
- Nữ.
- Hèn chi thơ hay và tên thật đẹp. Nàng có đẹp không anh?
- Đẹp và rất đáng yêu - Chàng đáp chậm.
Thục cười ngập ngừng:
- Đẹp và rất đáng yêu. Chắc anh đã yêu tác giả hai câu thơ đó?
*
Chàng thức giấc nghe mưa ào ạt đổ. Đồng hồ trên tay chỉ bảy giờ sáng. Chàng chồm dậy, mở cửa sổ nhìn mưa reo vui. Chàng đã đoán đúng. Hôm nay bắt đầu mùa mưa rồi. Mưa to thật. Nắng vàng của chuyến đi chơi chiều hôm qua đã là một kỷ niệm êm đềm, đã là dĩ vãng thơm ngát tiếng sáo diều trong hơi thở. A, còn nửa quả cam chiều hôm qua Thục chia phần cho, chàng quên ăn, còn để trên xe. Chắc giờ này ông tài xế Ty Tiểu học đang sửa soạn xe để đưa ông Ty trưởng đi làm việc. Có lẽ ông tài xế nhắc đến nên chàng nhớ. Chàng tưởng tượng ông tài xế vốn vui tính đang la oang oang:
- Ơ hơ! Kia kìa! Mấy cha ngày hôm qua mượn xe đi chơi đâu, ăn nhậu gì, còn bỏ nửa quả cam đây? Hà hà...
TRẦN HUIỀN ÂN
(Trích tuần báo Tuổi ngọc số 77, tuần lẽ từ 16 đến 23-11-1972)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét